Practice what we preach

Wanneer we trajecten begeleiden bij onze klanten geven we altijd aan dat de reis naar zelforganisatie en zelfsturing nooit echt voorbij is. En dat geldt ook voor ons eigen weg in zelfsturing. Daarom komen we iedere twee maanden samen voor een ‘Semco Style Goes Semco Style’-sessie, om ervoor te zorgen dat we doen wat we voorschrijven.

Het onderwerp van onze laatste ‘Semco Style Goes Semco Style’ sessie was communicatie. Een lastig onderwerp dat voor veel teams en organisaties relevant en herkenbaar is. Het feit dat we een hybride team zijn (met collega’s over de hele wereld), maakt het des te belangrijker om zo goed mogelijk te communiceren. We gebruiken verschillende programma’s voor communicatie, zoals Slack, maar de meeste frustraties rond communicatie hebben geen betrekking op het gebruik van Slack, de keuze van het kanaal voor je bericht of zelfs de werkelijke inhoud van het bericht. In plaats daarvan draait het allemaal om ‘le ton qui fait la musique‘.

Daarom begonnen we onze sessie met het bekijken van de ‘Giftige communicatie in Teams’ van Dr. Gottman, die jarenlang onderzoek deed naar relaties en een wetenschappelijke benadering van de vraag: ‘Wat maakt dat relaties werken?’

Op basis van de verkregen resultaten kon Dr. Gottman met grote zekerheid (90% nauwkeurigheid) voorspellen of een relatie op de lange termijn zal overleven. Om de voorspelling te doen, zou hij kijken naar hoe koppels (non)verbaal met elkaar communiceren.

Hij identificeerde vier specifieke gedragingen die communicatie en sterke samenwerkingsrelaties vaak in de weg staan: kritiek, verdedigen, obstructie en minachting.

In de context van teams worden ze meestal aangeduid als “De vier teamtoxines”.

De vier teamtoxines zijn:

Kritiek
Kritiek is het verbaal bekritiseren van iemands karakter in plaats van hun argument aan te vallen, of klagen over een mislukt gedrag. Het zorgt ervoor dat het slachtoffer zich aangevallen, afgewezen en gekwetst voelt.

Verdedigen
Verdedigen is jezelf beschermen tegen kritiek, blootstelling aan je tekortkomingen of andere echte of waargenomen bedreigingen voor het ego. Het probleem met defensief gedrag is dat het waargenomen effect is dat je een schuldige aanwijst. Het is alsof je zegt: “Het probleem ligt niet bij mij, jij bent het.”

Minachting
Minachting is echt anderen op een gemene, respectloze manier behandelen; mensen bespotten met sarcasme, belachelijk maken, kleineren, cynisch zijn, schelden, nabootsen en/of afwijzende lichaamstaal gebruiken zoals oogrollen. Het doelwit van iemands minachting voelt zich veracht en waardeloos. Minachting is de meest giftige van alle teamtoxines – het vernietigt de psychologische, emotionele en fysieke gezondheid.

Negeren
Negeren is jezelf afsluiten van de andere persoon en je terugtrekken uit de interactie, in plaats van de problemen (die de neiging hebben zich op te stapelen) onder ogen te zien. Typische gedragingen zijn het afsnijden van communicatie, iemand dood zwijgen en het vertonen van ontwijkend gedrag zoals wegdraaien, doen alsof je druk bent of obsessief gedrag vertonen. Dergelijk gedrag wordt ook wel passief-agressief gedrag genoemd.

Het tegengif

Nadat we meer te weten waren gekomen over de vier teamtoxines, werden de volgende vragen aan het team gesteld:
1. Welke giftige communicatiestijl herken je bij jezelf?
2. Welke gifstof(fen) herken je binnen ons team?

Mijn ‘go to’ giftige communicatie is verdedigen en als de discussie na een tijdje niet wordt opgelost, ga ik over tot beschuldigen. Ik kan behoorlijk gevoelig zijn wanneer ik ergens hard aan werk en iemand zegt dat ik dat niet heb gedaan of zegt dat ik het niet goed heb gedaan, en kan dan het gevoel hebben dat ik word aangevallen. Dit komt omdat ik een goede teamplayer wil zijn en een bijdrage wil leveren aan het team.

Wat ons team betreft, zie ik verdedigen en negeren als de twee belangrijkste gifstoffen. Als het gaat om verdedigen, is er in ieder geval nog een vorm van communicatie, maar met negeren is het moeilijk om de communicatie op gang te krijgen, omdat we niet allemaal in één kantoor zitten.

Nadat we in duo’s over onze teamtoxines hadden gesproken, deelden we ons ‘go to’-gistof in de groep. De meeste waren herkenbaar voor het team. We deelden allemaal een aantal van onze intenties en verdedigingsmechanismen, wat een goede manier bleek te zijn om elkaar beter te leren kennen.

Tijdens de tweede helft van onze ‘Semco Style Goes Semco Style’ sessie hebben we communicatie in het algemeen behandeld door twee vragen te beantwoorden:
1. Welk cijfer (1-10) geef je onze communicatie?
2. Hoe kan dit aantal met één punt worden verhoogd?

Deze vragen leidden tot een fikse discussie en we deelden onze intenties in voorbeelden van slechte communicatie over en weer. Tevens bespraken we de gevoelens die ermee gepaard gingen, zowel aan de kant van de ontvanger als aan de kant van de zender. Ik voelde de spanning oplopen met deze discussie, kreeg er zelfs een beetje buikpijn van. Ik vertel klanten vaak dat om als team te groeien, het soms nodig is om wat schuring te ervaren. Maar het was iets anders om het daadwerkelijk te ervaren. Als team hebben we met de spanning om weten te gaan, zodat we dit moelijke en nuttige gesprek konden voeren met elkaar.

Volgens de Piramide van Lencioni is het van belang voor een goed presterend team om productieve conflicten aan te gaan, ‘zonder wrijving geen glans’!

Onze ‘Semco Style Goes Semco Style’ sessie loste niet al onze communicatieproblemen in één keer op, maar het gaf meer inzicht in elkaars persoonlijkheid en waarden en maakte dit onderwerp wel bespreekbaar. Ik heb dan ook het gevoel dat het ons als team dichter bij elkaar heeft gebracht.

Ik ben benieuwd wat onze volgende Semco Style Goes Semco Style’ sessie ons team gaat brengen.

Dit blog is geschreven door:

Op zoek naar meer inspiratie?

Het is onze missie om mensgerichte organisaties te bouwen. We doen dit onder andere door het aanbieden van gratis content. Bekijk hier de rest van onze blog artikelen en laat je inspireren.