Semco Style Institute, het klonk me vijf jaar geleden al als muziek in de oren. Ik was toentertijd 19 jaar oud, tweedejaars student Bedrijfseconomie aan Tilburg University en, zoals veel studenten meemaken, nog erg zoekende naar mijn interesses. Met een brede studiekeuze houd je natuurlijk veel opties open. Echter betekent dit wel dat er meer keuzes gemaakt dienen te worden. Al snel werd duidelijk dat de keuze op Semco Style Institute zou vallen.
Semco Style Institute op de radar
Net als vele anderen in Nederland, waaronder veel van mijn huidige collega’s, maakte ik kennis met Semco tijdens een VPRO Tegenlicht aflevering. Hierin beschreef Braziliaans ondernemer Ricardo Semler hoe zijn organisatie ‘Semco’ was ingericht, wat diens fundamenten zijn en waarom organisaties wereldwijd zijn filosofie zouden moeten omarmen. Zijn filosofie? Geformuleerd in één zin beschreef hij, “Geef mensen de vrijheid en op de lange termijn zullen hun successen veel groter zijn dan hun mislukkingen.” Het gaat in tegen controlerende managers, hoge mate van bureaucratie en de algehele notie dat mensen op dagelijkse basis gemanaged dienen te worden. Het stimuleert daarentegen het ontdekken van ieder zijn talent, doordat ieder daar de ruimte voor krijgt. Dit leidt vervolgens tot een gemotiveerde en ondernemende werknemer.
Een moderne gedachte vond ik. In het vervolg van mijn studie besloot ik zoveel mogelijk parallel aan deze gedachte te blijven denken. Eenmaal een bachelor afgerond en begonnen aan een Master Organisatiewetenschappen, deed zich begin 2021 de mogelijkheid voor om af te studeren via een stage. Natuurlijk had ik mijn zinnen gezet op Semco Style Institute, en met succes.
Tijdens het benaderen van Semco Style Institute werd me al gauw duidelijk dat een match met de organisatie en haar gedachtegoed hoger in het vaandel stond dan enkel ervaring. Mijn intrede in de organisatie werd aangemoedigd en de rode loper werd uitgerold voor een krachtig vervolg van mijn afstudeeronderzoek. Het bleek de aanloop te zijn naar een langere verbinding aan de organisatie en wel in full-time dienstverband.
Zelforganisatie, hoe werkt dat?
De vrijheid die ik kreeg om mijn onderzoek vorm te geven, waarbij ik direct toegang kreeg tot alle beschikbare informatie en partnercontacten, gaf mij een glimp van een zelforganiserende manier van werken. Hierin wordt vrijheid gekoppeld aan verantwoordelijkheid en transparantie aan vertrouwen. Naast dat het begrippen zijn die positieve associaties oproepen, blijven het zwaarwegende begrippen. Begrippen die vaak nagestreefd worden, juist doordat ze dikwijls niet als standaard worden gehanteerd.
Het werken in een zelforganiserend team werkt dan vaak ook als een directe reflectie op je eigen inzet en motivatie. Als team richt je de kaders in waarin je kunt bewegen, jijzelf bent vervolgens verantwoordelijk om ook daadwerkelijk stappen te zetten. Deze kaders komen concreet naar voren door ze te koppelen aan enerzijds bedrijfskritische factoren zoals wetgeving en financiën en anderzijds aan gedrags- en kwaliteitsnormen. Wanneer ieder teamlid deze kaders naar zijn kennis en kunde invult, dan zorgt een combinatie ervan voor een sociaal contract – een afgesproken manier van werken.
Een heus karwei. Echter eenmaal neergezet zorgt het voor duidelijkheid, transparantie, snelheid en wordt het een waar supportsysteem. Collega Eveline schetst het regelmatig met een verhelderend metafoor, “Wanneer je je in het midden van de oceaan bevindt waar je je nergens aan vast kunt houden, zul je geneigd zijn niet te zwemmen uit angst om een verkeerde richting op te gaan. Het gevolg is dat je hierdoor op de lange termijn kan verdrinken. Wanneer je je nu in een zwembad bevindt waarin je weet waar de kant is, zal je vrij kunnen zwemmen, wetend dat een veilige plek binnen handbereik is.” De kanten in het zwembad zijn de kaders in een zelforganiserend team. De wil om te zwemmen reflecteert de wil om te ondernemen.
Inspiratie om te experimenteren
De wil om te ondernemen wordt vaak geassocieerd met onafhankelijk zijn, mogelijk via een eigen onderneming of door te freelancen. Door in een zelforganiserend team terecht te komen heb ik een vernieuwde blik gekregen op ondernemen, en dan wel binnen een organisatie. Het vergt vertrouwen en ondersteuning vanuit leidinggevenden, wat zorgt voor de mogelijkheid om te experimenteren. Ben je nu volledig nieuw in de wereld van zelforganisatie zul je hoogstwaarschijnlijk eerst graag geïnspireerd worden. Gelukkig is er inspiratie genoeg, verpakt in een opkomende gemeenschap van progressief acterende personen en organisaties.
Eenmaal een ingang gevonden in het gedachtegoed van deze gemeenschap, is het aan jou de taak om de inspiratie uit te pakken en toe te passen. Wanneer je vervolgens op de vraag stuit, ‘waar begin ik’, houd dan in je achterhoofd dat wij mensen echte gewoontedieren zijn; nieuwe gewoontes worden over tijd gecreëerd. Door te experimenteren op kleine schaal en dit op constante wijze weten te stimuleren, zullen nieuwe gewoonten ontstaan. Dit vergt een open houding en de bereidheid om mislukkingen te omarmen.
Voorbeelden om morgen mee aan de slag te gaan? Spreek wekelijks op concrete wijze waardering uit naar je collega’s, organiseer ‘Ask me Anything’ sessies met het management, normaliseer check-ins en check-outs in een meeting of training, of laat een extra stoel vrij in het bestuursoverleg voor de eerste geïnteresseerde medeweker.
Kortom, wanneer er ruimte is om te experimenteren zullen verborgen opinies, talenten en daarmee verbeteringen zich gaan ontpoppen. Stap één is het vinden van passende inspiratie.
Bekijk onze praktijkoefening om meer te weten over het opleiden van talent vanuit een stage.
Dit blog is geschreven door:
Axel Mpeti
Content | Consultant
Naast een jonge consultant, is Axel binnen Semco Style Institute verantwoordelijk voor methodologische en marketing-gerelateerde content, met als doel de verrijking van de Semco Style filosofie. Klik hier voor meer blogs van Axel.
Op zoek naar meer inspiratie?
Het is onze missie om mensgerichte organisaties te bouwen. We doen dit onder andere door het aanbieden van programma’s en evenementen. Bekijk hier ons evenementenoverzicht en laat je inspireren.